ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΟΥ Δρ. ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΚΑΤΣΙΦΗ,
ΣΤΗΝ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 1821
(Νέα Υόρκη, Κυριακή 23 Μαρτίου 2014)
Πανοσιολογιώτατε Αγιε Καθηγούμενε, π. Ιερόθεε,
Ευσεβείς Ιερείς,
Προσφιλείς Δάσκαλοι,
Κυρίες καί Κύριοι,
Σήμερα, τιμούμε το μεγαλύτερο ιστορικό γεγονός της νεότερης ιστορίας μας, την έναρξη της Επανάστασης του 1821, διότι με αυτήν το έθνος μας κατόρθωσε να εδραιωθεί ως κρατική οντότητα.
Η Επανάσταση ξεκίνησε στο Ιάσιο της Μολδαβίας, με τον Αλέξανδρο Υψηλάντη.
Επίσης σήμερα γιορτάζουμε και τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, συμβολική ταύτιση με την επανάσταση του λαού για να υποδηλώσει ότι, το ευαγγέλιο της σωτηρίας του ανθρώπου, εξομοιώνεται με τη λύτρωση του έθνους από τη σκλαβιά.
Η πατρίδα μας, αν καί ελάχιστη στόν παγκόσμιο χώρο, ομως ειναι τεράστια στόν χρόνο, καί όπως την περιγράφει ο Γεώργιος Σεφέρης, είναι ένα ̟πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, με τά μοναδικά της αγαθά τό φως του ήλιου, τη θάλασσα καί τον αγώνα του λαού.
Αυτόν τον αγώνα του λαού τιμούμε σήμερα, καί εκφράζουμε το σεβασμό μας στους αγωνιστές, και σε όλους εκείνους που διατήρησαν στην καρδιά τους άσβεστη τη δάδα της λευτεριάς..
Μετά την άλωση της Πόλης, ακολούθησαν τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς. Ομως ο λαός μας επίστευε ακράδαντα ότι είναι ο συνεχιστής της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλά και της αρχαίας Ελλάδας κι έτσι διετήρησε την συνείδηση της ιστορικής του συνέχειας.
Επιπλέον, ο Ελληνας δέν αφομοιώθηκε, αντιθέτως κατόρθωσε να διατηρήσει ακεραία την εθνική του οντότητα, όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τη γλώσσα του, τη θρησκεία του τά ηθη καί εθιμά του.
Σ΄ αυτό συνέβαλλαν πολλοί παράγοντες οπως, η Εκκλησία, που υπήρξε καί «η κιβωτός του Έθνους», οι ρασοφόροι δάσκαλοι, ο Κοσμάς ο Αιτωλός, οι δάσκαλοι του Γένους, οι οποίοι με τον γραπτό και προφορικό τους λόγο βοήθησαν στην πνευματική αφύπνιση του Γένους.
Με τήν πτώση της Πόλης, τήν 29η Μαίου του 1453, η Εκκλησία στο πρόσωπο της Πρωτοθρόνου Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, αναλαμβάνει ενα τιτάνιο έργο. Επειδή πίστευε ότι, αυτό πού θα μπορούσε να κρατήσει το Γένος όρθιο ήταν η παιδεία, ο πρώτος Πατριάρχης μετά την Άλωση, ο Γεννάδιος ο Σχολάριος, ανασυγκροτεί την παλαιά Ακαδημία του Βυζαντίου, η οποία εξελίχτηκε σε Σχολή. Είναι η σημερινή Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, το αρχαιότερο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του Γένους μας.
Στά μέσα του 17ου αιώνα, οπου τα οικονομικά της Εκκλησίας βελτιώνονται, η εκκλησία καί πάλι πρωτοστατεί ιδρύοντας σχολεία. Τήν ιδια εποχή στο Αγιον Ορος ιδρύεται η Αθωνιάδα Εκκλησιαστική Ακαδημία, η οποία λειτουργεί μέχρι σήμερα. Αξίζει να σημειωθεί οτι Σχολάρχης της Αθωνιάδος διετέλεσε καί ο νύν Καθηγούμενος της Ιεράς Πατριαρχικής μας Μονής, π. Ιερόθεος Ζαχαρής.
Ο Ρήγας Φεραίος, ο Αδαμάντιος Κοραής, ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Άνθιμος Γαζής και άλλοι Έλληνες διαφωτιστές βρήκαν πρόσφορο έδαφος για να ριζώσει και να βλαστήσει ο σπόρος της λευτεριάς.
Χωρίς αμφιβολία, ο αγώνας αυτός χαρακτηρίζεται ως θαύμα.
Ο στρατηγός Μακρυγιάννης έγραψε «Γιατί στο θαύμα κι όχι στη λογική, χρωστάει την ανάστασή του το Γένος».
Σύμφωνα μέ την λογική, οποιαδήποτε προσπάθεια εξέγερσης απέναντι στην Οθωμανική αυτοκρατορία ήταν, εκ των προτέρων, καταδικασμένη σε αποτυχία, όπως συνέβη στο παρελθόν με τα διάφορα προεπαναστατικά κινήματα.
Ο Κολοκοτρώνης, ηγετική μορφή της Επανάστασης, γράφει στα απομνημονεύματά του: «Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς. Ημείς, αν δεν είμεθα τρελοί δεν εκάναμε την Ε̟πανάσταση, διότι ηθέλαμε συλλογισθεί δια ̟πολεμοφόδια, καβαλαρία και ̟πυροβολικό» καί την εχθρική στάση των Μεγάλων Ευρωπαικών δυνάμεων της Ιερής Συμμαχίας απέναντι στην Επανάσταση.
Ομως, η μεθοδική προετοιμασία της εξέργεσης από τη Φιλική Εταιρεία, οι Κλέφτες και οι Αρματολοί, τό πείσμα και η αγωνιστικότητα του λαού έφεραν το ποθούμενο. Γράφει ο Κολοκοτρώνης στα απομνημονεύματά του, «Όταν α̟ποφασίσαμε να κάμωμε την Ε̟πανάσταση», «δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πως δέν εχουμε άρματα, ουτε ̟πόσοι είμεθα, ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας ̟πόλεις… αλλά ως μία βροχή έ̟πεσε σε όλους μας η ε̟πιθυμία της Ελευθερίας μας και σύσωμοι, κλήρος, προεστοί, κα̟πεταναίοι, ̟πεπαιδευμένοι και οι έμ̟ποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτόν το σκο̟πό και εκάναμε την ε̟πανάσταση».
Από τό Μοριά ως τήν Ήπειρο και από τη Ρούμελη ως τη Μακεδονία και τα νησιά, ξέσπασε η φλόγα της επανάστασης.
Ήταν η εξέργεση ενός βασανισμένου και ταπεινωμένου λαού. Ο ραγιάς αρματώνεται, γίνεται ασυμβίβαστος αγωνιστής και επαναστατεί απέναντι σ΄ έναν εχθρό που είχε τα πάντα: στρατό, στόλο, χρήματα και το πλεονέκτημα του κυρίαρχου.
Η επανάσταση στη Μακεδονία, στη Θεσσαλία, στην Ήπειρο και στα νησιά του Αιγαίου πνίγηκε στο αίμα. Μόνο στην Πελοπόννησο και στη Στερεά Ελλάδα, ο αγώνας πέτυχε και ευδοκίμησε.
Ονόματα όπως: Κολοκοτρώνης, Διάκος, Παπαφλέσας, Καραϊσκάκης, Υψηλάντης, Μπουμπουλίνα, Κανάρης, οι Μακεδόνες Καρατάσος, Εμμανουήλ Παππάς, αλλά και ο Γιάννης Φαρμάκης, αναφέρονται στην Ιστορία ως παραδείγματα ηρωισμού και αυτοθυσίας. Είναι μορφές που πήραν μυθικές διαστάσεις στη συνείδηση του λαού μας.
Τοπωνύμια όπως: Δερβενάκια, Μανιάκι, Αλαμάνα, Δραγατσάνι, Βαλτέτσι, Αραπίτσα
περιβάλλονται με το στεφάνι της δόξας, της ηρωικής αντίστασης και της θυσίας.
Η άλωση της Τριπολιτσάς, η έξοδος του Μεσολογγίου, η σφαγή της Χίου, η καταστροφή των Ψαρών, κορυφαίες στιγμές του αγώνα, αποτελούν ολοκαυτώματα ψυχών και σωμάτων, που συγκίνησαν όλον τον κόσμο και δημιούργησαν ισχυρό ρεύμα Φιλελληνισμού στην Ευρώπη.
Όμως, ανάλογα με το αίμα που χύθηκε, το πρώτο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος περιορίστηκε στα στενά όρια της Πελοποννήσου, της Στερεάς Ελλάδας και των Κυκλάδων.
Ανασταλτικός παράγοντας για τη μη πραγματοποίηση όλων των εθνικών στόχων ήταν οι εμφύλιες έριδες. Διότι εκτός από τη λαμπρή πλευρά της, η Επανάσταση, χαρακτηρίζεται καί από τήν σκιώδη πλευρά της διχόνοιας, ανάμεσα σε στρατιωτικούς καί πολιτικούς, η οποία δίχασε τον τόπο, έβλαψε την επανάσταση και έθεσε σε κίνδυνο την επιτυχία της.
Η Επανάσταση του 1821, δεν ήταν ταξική, όπως η Γαλλική, αλλά ήταν ένας καθολικός αγώνας και απέδειξε ότι η πίστη στην ελευθερία, η αγωνιστικότητα και η ισχυρή θέληση ενός λαού, μπορούν να αλλάξουν την ιστορική του μοίρα.
Οι Έλληνες απέδειξαν για μια ακόμα φορά πως κανείς λαός δεν μένει υπόδουλος όταν πάρει την υπέρτατη απόφαση να ζήσει ελεύθερος ή να πεθάνει.
«Η μεγαλοσύνη των λαών δε μετριέται με το στρέμμα. Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και το αίμα».
Οι ιστορικοί αναφερουν οτι, η άλωση της Πόλης, καί η μετέπειτα τουρκοκρατία, δεν προήλθαν μόνο από τη στρατιωτική ισχύ των Οθωμανών. Αλλά καί από την κοινωνική αναρχία και αποσάρθρωση, την κοινωνική διαφθορά και ανισότητα, την εξαθλίωση του δημόσιου βίου, την ανάρρηση σε αξιώματα φαύλων και ανάξιων ανθρώπων, τη διαφθορά των αξιωματούχων και την ηττοπάθεια των αρχόντων.
Ο στρατηγός Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του, αναφέρει καί στηλιτεύει δριμύτατα αντίστοιχες καταστάσεις, που επικρατούσαν στις πρώτες δεκαετίες από την ιδρυση του Ελληνικού κράτους.
Δυστυχώς όμως, παρόμοια φαινόμενα δέν παρατηρούνται και στην σύγχρονη Ελλάδα;
Τιμώντας σήμερα, την Επανάσταση του 1821, δέν δυνάμεθα να παραβλέψουμε την πρωτόγνωρα δυσμενή κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η πατριδα μας. Τό 1821 είχαμε να αντιμετωπίσουμε μια ισχυρή Οθωμανική αυτοκρατορία. Σήμερα η πατρίδα μας ειναι αντιμέτωπη με διάφορα ισχυρά οικονομικά κέντρα που με αναίδεια τήν διασύρουν και προσπαθούν «να κάνουν στάχτη έναν λαό ̟ που είναι αιώνια φλόγα», όπως γράφει ο Κώστας Βάρναλης.
Ασφαλώς γι΄ αυτήν την οδυνηρή κατάσταση, ευθύνη φέρουν πολλοί, από την κορυφή μέχρι τη βάση της πολιτικής και κοινωνικής βαθμίδας.
Αυτοί που νομιμοποίησαν τη διαφθορά, όσοι εισήγαγαν έναν αμοραλισμό ξένο προς τα ήθη της ελληνικής κοινωνίας και κατάργησαν παραδοσιακές αξίες, που χαρακτήριζαν τον ελληνικό λαό.
Αλλά και αυτοί που προτίμησαν την ατομικότητα και το προσωπικό συμφέρον έναντι της συλλογικότητας και της κοινωνικής προσφοράς. Αυτοί που ανεχτήκανε και επιτρέψανε να κυριαρχήσει η φαυλότητα, η ανομία, η αναξιοκρατία και η ατιμωρησία των σύγχρονων Αρδιαίων και Ηρόστρατων.
Σ΄ αυτήν τη δύσκολη στιγμή που περνά η πατρίδα μας, θα πρέπει να ανατρέξουμε και να αντλήσουμε παραδείγματα από τις αξίες και τα ιδανικά του ΄21. Από το «εμείς» του Μακρυγιάννη, τον πατριωτισμό και τη θυσία των αγωνιστών, καί να κρατήσουμε αυτά που μας ενώνουν και να αναλογιστούμε «τι χάσαμε, τι έχουμε και τί μας ̟μέλλει».
Καί τώρα δυό λόγια γιά τούς μαθητές.
Αγαπητά μας παιδιά,
Καλείσθε νά μεταφέρετε όλα τα χαρακτηριστικά της Ελληνικής ψυχής, εσείς που είστε το μέλλον.
Ακολουθήστε τη συμβουλή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Αδαμάντιου Κοραή. Ο πρώτος, ο αγράμματος πρωταγωνιστής της Επανάστασης, στην ιστορική του ομιλία στην Πνύκα προέτρεψε τους νέους να σκλαβωθούν στα γράμματά τους και να δοθούν στις σπουδές τους.
Ο δεύτερος, με το πρόσταγμά του «δράξασθε ̟παιδείας» καθιστά σαφές ότι μόνο μέσα από την παιδεία θα γίνετε ελεύθεροι άνθρωποι και όποιος είναι ελεύθερος συλλογάται καλά και άρα πράττει σωστά.
Πορευθείτε με όραμα και στόχους στη ζωή σας, προσπαθήστε και αγωνιστείτε, με πίστη και αρετή, για την πραγμάτωσή τους, εμπνευστείτε από τα ιδανικά του ΄21 και τις διαχρονικές αξίες του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, γίνετε μιμητές του Αλέξανδρου Υψηλάντη, για να μπορέσει καί πάλι, χάρη σε σας, να ξαναλάμψει το ελληνικό φως και να κερδίσει η πατριδα μας το σεβασμό που της αξίζει.
Η Ελλάς δεν είναι χώρος, ουτε υλη, δια να την καταλάβουν καί να την εξουθενώσουν. Ειναι τό αιώνιον, το αθάνατον, το αδέσμευτον πνεύμα, το οποίον ούτε συλλαμβάνεται, ουτε υποτάσσεται καί δεν αποθνήσκει.
ΖΗΤΩ ΤΟ ΧΙΛΙΑ ΟΧΤΑΚΟΣΙΑ ΕΙΚΟΣΙ ΕΝΑ!
ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ!