Χ Α Ι Ρ Ε Τ Ι Σ Μ Ο Σ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΡΟΝΙΚΗΝ ΕΟΡΤΗΝ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ
(Φανάριον, 30 Νοεμβρίου 2012)
* * *
Σεβασμιώτατε ἀδελφέ ἐν Χριστῷ Καρδινάλιε κύριε Kurt Koch, Πρόεδρε τοῦ Ποντιφικοῦ Συμβουλίου ἐπί τῆς προωθήσεως τῆς Ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν, καί λοιπά μέλη τῆς Ἀντιπροσωπείας τῆς Αὑτοῦ Ἁγιότητος, τοῦ προσφιλοῦς ἀδελφοῦ Πάπα καί Ἐπισκόπου τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης,
Ὁλοκαρδίως εὐχαριστοῦμεν ὑμῖν καί τῷ ἀποστείλαντι ὑμᾶς Ἁγιωτάτῳ Πάπᾳ Βενεδίκτῳ ΙϚ´ διά τήν ἀγάπην τῆς σεβασμίας Ἐκκλησίας τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης πρός τήν καθ' ἡμᾶς Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Νέας Ρώμης, τήν ἐκφραζομένην διά τῆς συμμετοχῆς σας εἰς τήν ἡμετέραν χαράν ἐπί τῇ Θρονικῇ Ἑορτῇ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς, ἀντιστοίχως, πράττομεν καί ἡμεῖς κατά τήν Θρονικήν Ἑορτήν τῆς ἐν Ρώμῃ Ἐκκλησίας.
Διατηροῦμεν εἰσέτι, ἀδελφοί, ζωηράν τήν συγκίνησιν ἐκ τῆς προσφάτου συναντήσεως ἡμῶν μετά τοῦ ἀδελφοῦ Πάπα Ρώμης ἐν τῇ ἕδρᾳ Αὐτοῦ, κατά τόν ἑορτασμόν τῆς πεντηκοστῆς ἐπετείου ἀπό τῆς συγκλήσεως τῆς Β´ Βατικανῆς Συνόδου, ἡ ὁποία ἔ τ α μ ε ν ἀληθῶς νέαν ὁδόν εἰς τήν πορείαν πρός τήν ἑνότητα τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἐν νοερᾷ κοινωνίᾳ καί σήμερον μετά τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀδελφοῦ, εὐχαριστοῦμεν καί πάλιν Αὐτῷ διά τάς ἀποδοθείσας ἡμῖν τιμάς, καί ἰδιαιτέρως διά τήν ἀνταλλαγήν ἀδελφικῶν ἀπόψεων καί σκέψεων ὡς πρός τήν κοινήν πορείαν πρός τήν ἑνότητα.
Ἡ ἰδιότης τῶν ἱδρυτῶν τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, τῆς Πρεσβυτέρας καί τῆς Νέας Ρώμης, Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Ἀνδρέου, ὡς κατά σάρκα ἀδελφῶν, ἀποτελεῖ μίαν ὤθησιν δι' ἀμφοτέρας τάς Ἐκκλησίας μας πρός ἀληθῆ βίωσιν τῆς πνευματικῆς ἀδελφωσύνης καί ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνίας ἐν τῷ αὐτῷ πνεύματι, ἐν ἀληθείᾳ καί ἐν ἀγάπῃ.
Ἀτυχῶς, κατά τήν διαδρομήν τῶν αἰώνων, ἡ ἀδελφωσύνη αὕτη ἐπλήγη ἰσχυρῶς, μέ ἀποτέλεσμα νά διασπασθῇ ἡ πνευματική ἑνότης τῶν Ἐκκλησιῶν μας. Ἐπί σειράν αἰώνων θεολόγοι ἀλλά καί ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν ἐδαπάνων τάς δυνάμεις των οὐχί ἐν τῷ πλαισίῳ τοῦ διαλόγου, ἀλλά πρός μεμονωμένην προβολήν καί ὑποστήριξιν τῶν ἰδίων θέσεων, μή λαμβάνοντες ὑπ' ὄψιν τό τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου "Ἀλλ᾿ εἶπας ἅπαξ, καί οὐκ ἤκουσεν∙ οὐκοῦν εἰπέ καί δίς, καί τρίς, καί τοσαυτάκις, ἕως ἄν πείσῃς. Καθ' ἑκάστην ἡμέραν ὁ Θεός ἡμῖν διαλέγεται, καί οὐκ ἀκούομεν, καί οὐκ ἀφίσταται διαλεγόμενος∙ ταύτην καί σύ μίμησαι τήν κηδεμονίαν περί τόν πλησίον" (Εἰς Ἁδριάντας, Ὁμιλία ΙΣΤ, P.G. 49, 171-172).
Ἤδη φαίνεται ἐμπειρικῶς ὅτι ἔχει ὡριμάσει εἰς τάς καρδίας ἀμφοτέρων τῶν πλευρῶν, ὅτι ἀπό τοῦδε καί εἰς τό ἑξῆς πρέπει νά ἀντιστραφῇ ἡ κατεύθυνσις τῶν προσπαθειῶν μας. Πρέπει, δηλαδή, νά δαπανῶμεν τάς πνευματικάς δυνάμεις μας οὐχί ἐν τῇ προσπαθείᾳ ἀνευρέσεως δικαιολογιῶν διά τήν ἐνίσχυσιν τῶν θέσεων, τάς ὁποίας ὑπεστηρίξαμεν κατά τό παρελθόν πρός δικαιολόγησιν τοῦ σχίσματος, ἀλλά νά καταβάλλωμεν εἰλικρινῆ προσπάθειαν διά τήν ἀνεύρεσιν ἐπιχειρημάτων, ἐπιβεβαιούντων τό ἐσφαλμένον τῆς διχαστικῆς τάσεως καί ἀναζητούντων τρόπους προσεγγίσεως καί, ἔτι περισσότερον, πλήρους ἀποκαταστάσεως τῆς ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν.
Ὁ καλλίτερος τρόπος, διά τήν μελέτην τοῦ θέματος τούτου, εἶναι ἡ συνέχισις καί ἡ καλλιέργεια τῶν διεκκλησια-στικῶν διαλόγων καί σχέσεων, καί ἰδιαιτέρως τοῦ ἐξελιχθέντος ἀπό διαλόγου τῆς ἀ γ ά π η ς εἰς οὐσιαστικόν καί θ ε ο λ ο γ ι κ ό ν διάλογον μεταξύ τῶν δύο ἡμῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς Ὀρθοδόξου καί τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς. Ἡ προσωπική γνωριμία τῶν μελῶν καί ἰδιαιτέρως τῶν ἰθυνόντων τῶν Ἐκκλησιῶν, ὁδηγεῖ πολλάκις εἰς τήν διαπίστωσιν, ὅτι τά πρόσωπα εἶναι καλῆς διαθέσεως, καί ὅτι ἡ βαθυτέρα ἐν ἀντικειμενικότητι γνῶσις τῶν προκαλεσάντων τήν ρῆξιν θεμάτων, ἀρκεῖ διά νά διαλύσῃ φόβους, καχυποψίας, δυσπιστίας καί συγκρούσεις τοῦ παρελθόντος.
Τά σύγχρονα μέλη, καί ἰδιαιτέρως τά κορυφαῖα, τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν διαπνέονται, κατά τό πλεῖστον, ὑπό ἀγαθῆς διαθέσεως διά τήν ἄρσιν τῶν κληρονομημένων ἐμποδίων, καί τήν ἐπίτευξιν τῆς πολυποθήτου ἑνότητος ἐν τῇ πίστει, ἡ ὁποία θά συνεπιφέρῃ καί τήν ὁμολογουμένως ὑπό πάντων ἐπιθυμητήν εὐχαριστιακήν κοινωνίαν ἡμῶν. Ἀτυχῶς, οἱ ρυθμοί προόδου καί μεταστροφῆς τῶν ψυχῶν πρός τήν κατεύθυνσιν αὐτήν εἶναι βραδεῖς, ἕνεκα τῆς ἀνθρωπίνης ἡμῶν ἀδυναμίας νά ὑπακούσωμεν εἰς τό Θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὑπερβαίνοντες θέσεις καί καταστάσεις καί "θ ε ο λ ο γ ί α ς", ὑποστηριχθείσας μέχρι πρό τινος, καί εἰσέτι ὑπό πολλῶν μέχρι σήμερον, ἐντός τῶν κόλπων ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, προβαλ-λομένας, ὡς ἀποδεικνύει καί αὐτή αὕτη ἡ πορεία τοῦ ἐπί τριάκοντα δύο ἔτη διεξαγομένου Θεολογικοῦ ἡμῶν Διαλόγου.
Ὀφείλομεν συνεπῶς νά ἐπιταχύνωμεν τάς προόδους ταύτας, πυκνοῦντες καί ἐνισχύοντες ὅση ἡμῖν δύναμις τόν Διάλογον τῆς ἀληθείας, ὥστε διά τῶν συχνῶν καί πολλαπλῶν πεδίων συζητήσεων νά προάγεται ἡ γνῶσις καί νά διευκολύνεται ἡ ἀλληλοκατανόησις καί νά ὁδηγώμεθα εἰς "πᾶσαν τήν ἀλήθειαν" (πρβλ. Ἰωάν. ις΄ 13), ἥτις πάντοτε καί ὑπέρ πάντα νικᾷ. Καί "μηδέν προτιμότερον τῆς ἀληθείας καί τῆς οἰκείας ἑαυτῶν ἀσφαλείας", κατά τόν φωστῆρα τῆς Καππαδοκίας Μέγαν Βασίλειον (Ἐπιστολή 245, Θεοφίλῳ Ἐπισκόπῳ, P.G. 32, 925 Β-C).
Ὥριμος καρπός τῆς γνώσεως ταύτης εἶναι ἡ σ τ α δ ι α κ ή συμφωνία ἐπί μεμονωμένων μέν ἑκάστοτε σημείων, ἡ ὁποία ὅμως εἰς τόν πίνακα τῶν διαφωνιῶν καί τῶν συμφωνιῶν θά αὐξάνῃ συνεχῶς τό χρῶμα τῶν συμφωνιῶν, μέχρις ὅτου ἐκλείψωσι πᾶσαι αἱ διαφωνίαι. Τότε θά δοξολογήσωμεν ἅπαντες ἀπό κοινοῦ, ἡνωμένοι ἐν τῇ πίστει καί τῇ ἀγάπῃ, τόν Σωτῆρα Χριστόν, ὁ Ὁποῖος θά ἔχῃ ἐξαγάγει ἡμᾶς εἰς ἀ ν α ψ υ χ ή ν διά μέσου πυρός καί ὕδατος.
Ἡ ὑμετέρα ἐπίσκεψις σήμερον ἐνταῦθα, ἀδελφοί ἐν Κυρίῳ ἠγαπημένοι, πρός συμμετοχήν εἰς τήν ἡμετέραν χαράν διά τήν ἑορτήν τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντι-νουπόλεως ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τοῦ μαθητοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ, καί ἐν συνεχείᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, συμβάλλει οὐσιωδῶς εἰς τήν ἀναθέρμανσιν τοῦ ἐνδιαφέροντος διά τήν πρόοδον τοῦ διαλόγου μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν. Ἀκόμη καί ὅταν δέν κατορθώνεται νά καταλήξουν οἱ διαλεγόμενοι ἀντιπρόσωποι εἰς κοινήν παραδοχήν ὡρισμένων συμπερασμάτων, ἡ χρησιμότης τοῦ φαινομενικῶς μόνον ἀποτυχόντος, ἐν δεδομένῃ συγκυρίᾳ, διαλόγου, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι σπουδαία, διότι ἀκόμη καί ἡ διαπίστωσις τῆς διαφωνίας ὠθεῖ εἰς τήν ἐπιδίωξιν τῆς συμφωνίας. Ἡ δέ ἐπιδίωξις τῆς ἐπιτυχίας ἑνός σκοποῦ, εἶναι τό θ ε μ έ λ ι ο ν διά τήν πραγματοποίησιν αὐτοῦ. Ἡ μή συμφωνία ἐπί θέματος ἤ ἐπί σημείου τινός ὁδηγεῖ εἰς τήν ἐπανάληψιν τῆς συζητήσεως, μέ κοινήν πρόθεσιν νά μή ἀποτύχῃ ἐκ νέου, καί, ὑπαρχούσης καλῆς θελήσεως, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία παρακολουθεῖ τά πάντα, θά ἐπιβραβεύσῃ τούς καλῆς θελήσεως συνομιλητάς, μέ τήν ἄνωθεν ἔμπνευσιν ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς κοινῆς ἀποδοχῆς τοῦ πρέποντος πορίσματος, καθ' ὅτι κατά τόν ἐκ τῶν προκατόχων ἡμῶν Ἅγιον Γρηγόριον τόν Θεολόγον "οὐ δεινόν ἡττηθῆναι λόγῳ, οὐ γάρ πάντων ὁ λόγος" (Δέν εἶναι κακό νά νικηθῇ κάποιος στόν διάλογο· διότι δέν εἶναι προνόμιο ὅλων ὁ διάλογος) (Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς Ἥρωνα τόν φιλόσοφον, P.G. 35, 1224 Β).
Κατά τήν ἐν τῷ ἱερῷ Εὐαγγελίῳ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου ἐξιστορουμένην ἀλήθειαν -καθ' ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἀλήθειά ἐστιν (πρβλ. Ἰωάν. ιζ΄ 17)- ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας ἀνεκοίνωσε περιχαρής εἰς τόν ἀδελφόν αὐτοῦ Ἅγιον Ἀπόστολον Πέτρον, ὅτι "εὑρήκαμεν τόν Μεσσίαν" καί ὡδήγησεν αὐτόν εἰς τόν Ἰησοῦν. Ἀ δ ε λ φ ό ς, λοιπόν, ὁδηγεῖ ἀ δ ε λ φ ό ν πρός τόν Κύριον. Ἐν προκειμένῳ, δέν ἔχει σημασίαν διά τήν σημερινήν ἐποχήν, ποῖος ἐκ τῶν δύο ἀδελφῶν ὡδήγησε τόν ἕτερον πρός τόν Ἰησοῦν. Ἀμφότεροι ὀφείλομεν, ὅ τε διάδοχος τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου καί ὁ τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, νά μαρτυρήσωμεν ἑκάτερος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ὅτι "εὑρήκαμεν τόν Μεσσίαν" καί νά ὁδηγήσωμεν τά βήματά μας ἀμφότεροι πρός Αὐτόν. Διότι Αὐτός εἶναι ἡ ῾Ο δ ό ς καί ἡ Ἀ λ ή θ ε ι α καί ἡ Ζ ω ή. Ἐκεῖνος, ὁ πορευόμενος συνεχῶς ἀοράτως μαζί μας πρός Ἐμμαούς, ἤ εἰς τήν "Γαλιλαίαν" ἑκάστου ἐξ ἡμῶν, εἶναι ἡ ᾽Α- ν ά σ τ α σ ι ς καί ἡ Σ ω τ η ρ ί α τοῦ κόσμου, Αὐτός καί ἡ ᾽Ε λ- π ί ς τῆς ἀνθρωπότητος διά τήν ἔξοδον ἐκ πάσης κ ρ ί σ ε ω ς, καί ἐκ τῆς ἠθικῆς καί ἐκ τῆς οἰκονομικῆς, ἡ ὁποία ταλανίζει τήν ἐποχήν μας.
Ὅθεν, ὀφείλομεν ἡμεῖς ἀμφότεροι, ὅ τε ἀδελφός Πάπας Ρώμης καί ἡ ἡμετέρα Μετριότης, καί αἱ ἡμέτεραι Ἐκκλησίαι, καί πάντες οἱ πνευματικοί ἡγέται, νά ὑποδείξωμεν διά τοῦ παραδείγματός μας εἰς τόν κυρίαρχον τοῦ πλούτου κόσμον, ὅπως μνησθῇ τῆς ε ὐ σ π λ α γ χ ν ί α ς καί τῆς ἀ γ ά π η ς πρός τούς ἔχοντας ἀνάγκην, διότι ἄλλως διακυβεύεται ἡ κοινωνική συνοχή, ἡ ὁποία, ἐάν διαταραχθῇ, θά ἐπιφέρῃ τεραστίας καταστροφάς εἰς δικαίους καί ἀδίκους.
Τό τρέχον ἔτος παρέρχεται. Μέ τρομακτικάς καί οὐχί θετικάς προβλέψεις διά τάς ἐξελίξεις τῶν ἀνθρωπείων εἰς τήν παγκόσμιον σφαῖραν. Κατά τό ἐν ὄψει σωτήριον ἔτος 2013 ἑορτάζομεν τήν 1700ήν ἐπέτειον ἀπό τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων, διά τοῦ ὁποίου διεκηρύχθη ὑπό τοῦ αὐτοκράτορος τῶν Ρωμαίων Ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου ἡ ἐλευθερία τῆς πίστεως τῶν χριστιανῶν, καί ἐν γένει ἡ θρησκευτική ἐλευθερία. Τήν ἐλευθερίαν ταύτην τήν ὁποίαν ἐπηγγέλθη ὁ Χριστός, καί ἐν τῇ ὁποίᾳ ἠλευθέρωσεν ἡμᾶς, (πρβλ. Γάλ. ε΄ 1), ὀφείλομεν νά διατηρήσωμεν καί νά ἐνισχύσωμεν. Καί αὐτό πράττομεν, δι᾿ ἔργων καί λόγων, αἱ δύο Ἐκκλησίαι ὁμοῦ. Ἡ ὑμετέρα Ρωμαιοκαθολική Ἐκκλησία ἑώρτασε τήν 50ήν ἐπέτειον ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς Β´ Βατικανῆς Συνόδου. Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εὑρίσκεται εἰς τήν εὐχάριστον θέσιν νά ἀνακοινώσῃ ὅτι ἡ προπαρασκευή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου αὐτῆς σχεδόν ὡλοκληρώθη καί εὑρίσκεται εἰς τό τελευταῖον στάδιον αὐτῆς, καί μέλλει νά συγκληθῇ αὕτη ἐν οὐχί μακρῷ χρόνῳ, θέλει δέ ἀποφανθῆ, μεταξύ ἄλλων, καί ἐπί τοῦ θέματος τῶν διαλόγων τῆς Ὀρθοδοξίας μετά τῶν λοιπῶν Ἐκκλησιῶν καί λάβῃ τάς προσηκούσας ἀποφάσεις ἐν ἑνότητι καί αὐθεντικότητι, ὥστε νά προωθηθῇ ἡ πορεία πρός "τήν ἑνότητα τῆς πίστεως" ἐν τῇ κοινωνίᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐν τῇ βεβαιότητι ὅτι "τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἐπ᾿ αὐτόν ἐλπίδος, οὐδέν τοῖς τῆς ἀληθείας ἐρασταῖς προτιμότερον" (Μεγάλου Βασιλείου, Ἐπιστολή 151, Εὐσταθίῳ ἀρχιάτρῳ, P.G. 32, 608Β).
Ἐν τῇ πεποιθήσει ταύτῃ τά μέν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενοι τοῖς δέ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενοι (πρβλ. Φιλιπ. γ΄ 14) καί ἀποβλέποντες εἰς τόν ταυτιζόμενον πρός τήν Ἀλήθειαν δημιουργόν τοῦ παντός Κύριον, πορευόμεθα αἱ δύο Ἐκκλησίαι πρός τά ἔσχατα, ἀφορῶσαι εἰς τόν δυνάμενον ἵνα ποιήσῃ ὑπερεκπερισσοῦ ὧν αἰτούμεθα ἤ νοοῦμεν, "τό Α καί τό Ω, τόν πρῶτον καί τόν ἔσχατον, ἀρχήν καί τέλος" (πρβλ. Ἀποκ. κβ΄, 13), πιστεύοντες ὅτι ἡ Θεία Βουλή θά ὁδηγήσῃ "εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν", "ἵνα ὦμεν ἕν" οἱ εἰς Αὐτόν πιστεύοντες, οὐχί μόνον τύποις καί λόγοις, ἀλλ᾿ οὐσίᾳ καί πράξεσι.
Κατά τήν ὀφειλετικήν καί ἱστορικήν ταύτην σύν-πορείαν, ἐπιζητοῦντες βεβαίως τήν ἑνότητα μεταξύ ἡμῶν, ὀφείλομεν συγχρόνως νά καταδείξωμεν πρωτίστως αὐτήν, ἰδίᾳ σήμερον, ὅσον ἀφορᾷ εἰς τόν τρόπον ἀντιμετωπίσεως τῆς δυστυχίας τῶν πενομένων πνευματικῶς κυρίως, ἀλλά καί ὑλικῶς, συνανθρώ-πων μας. Τοῦτο ἀσφαλῶς εἶναι εὐκολώτερον καί ἀμέσου ἐφαρμογῆς. Καλούμεθα, λοιπόν, οἱ πνευματικοί ἡγέται καί κληρικοί νά προσέλθωμεν ὡς ὁ καλός Σαμαρείτης, καί δή ὄχι "κατά συγκυρίαν" ἀλλά "ἕως ἡμέρα ἐστί", καί νά "καταδήσωμεν τά τραύματα αὐτῶν", "ἐπιχέοντες ἔλαιον καί οἶνον" (πρβλ. Λουκ. ι΄, 31 καί 34). Θά καταδείξωμεν καί τοιουτοτρόπως ὅτι ἀποβλέπομεν εἰς τόν "ἄνθρωπον", καί ὅτι ἐκεῖνος, ὁ σύν-ἄνθρωπος, "ἄνθρωπον ἔχει", τήν Ἐκκλησίαν, καθ' ὅτι δι᾿ αὐτόν τόν ἄνθρωπον καί τόν κόσμον ὁ Σωτήρ ἡμῶν "ἄνθρωπος γέγονε καί σάρκα περιεβλήθη..." καί ὅτι Αὐτῷ "πάντα δυνατά, πάντα ὑπακούει, πάντα ὑποτέτακται" (πρβλ. Δοξαστικόν τῆς Λιτῆς τῆς Κυριακῆς τοῦ Παραλύτου, Ποίημα τοῦ Κουμουλᾶ, Πεντηκοστάριον, Ἔκδοσις Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 1959, σελ. 71-72), καί ὁ Ὁποῖος μόνος θά εἴπῃ, ὅταν ἔλθῃ τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, "ἆρον σου τόν κράββατον καί περιπάτει". Καί τότε θά ἐμφανισθῶμεν "εἰς τά πέρατα", κηρύττοντες ἡνωμένοι τήν δύναμιν καί τό μέγα Ἔλεος Αὐτοῦ, τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων καί τῆς δόξης.
Διά τῶν σκέψεων τούτων καί ἀδελφικῶν αἰσθημάτων, ὑποδεχόμενοι ὑμᾶς, Σεβασμιώτατε ἀδελφέ Καρδινάλιε, μετά τῆς τιμίας ὑμῶν συνοδείας, εὐχαριστοῦμεν καί αὖθις θερμῶς τόν ἀποστείλαντα ὑμᾶς Ἁγιώτατον ἀδελφόν Ἐπίσκοπον τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης, διά τήν συμμετοχήν αὐτοῦ εἰς τήν χαράν καί πανήγυριν τῆς Θρονικῆς ἡμῶν Ἑορτῆς, εὐχόμενοι πᾶσαν Χάριν καί Εὐλογίαν τοῦ Παναγάθου Θεοῦ ἐπί τάς Ἐκκλησίας ἡμῶν καί τόν δοκιμαζόμενον κόσμον Αὐτοῦ, πρεσβείαις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τοῦ ἑορταζομένου σήμερον Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, καί πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ
κ.κ. Β Α Ρ Θ Ο Λ Ο Μ Α Ι Ο Υ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΡΩΜΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΘΡΟΝΙΚΗΝ ΕΟΡΤΗΝ
ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ
(Φανάριον, 30 Νοεμβρίου 2012)
* * *
Σεβασμιώτατε ἀδελφέ ἐν Χριστῷ Καρδινάλιε κύριε Kurt Koch, Πρόεδρε τοῦ Ποντιφικοῦ Συμβουλίου ἐπί τῆς προωθήσεως τῆς Ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν, καί λοιπά μέλη τῆς Ἀντιπροσωπείας τῆς Αὑτοῦ Ἁγιότητος, τοῦ προσφιλοῦς ἀδελφοῦ Πάπα καί Ἐπισκόπου τῆς πρεσβυτέρας Ρώμης,
Ὁλοκαρδίως εὐχαριστοῦμεν ὑμῖν καί τῷ ἀποστείλαντι ὑμᾶς Ἁγιωτάτῳ Πάπᾳ Βενεδίκτῳ ΙϚ´ διά τήν ἀγάπην τῆς σεβασμίας Ἐκκλησίας τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης πρός τήν καθ' ἡμᾶς Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Νέας Ρώμης, τήν ἐκφραζομένην διά τῆς συμμετοχῆς σας εἰς τήν ἡμετέραν χαράν ἐπί τῇ Θρονικῇ Ἑορτῇ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς, ἀντιστοίχως, πράττομεν καί ἡμεῖς κατά τήν Θρονικήν Ἑορτήν τῆς ἐν Ρώμῃ Ἐκκλησίας.
Διατηροῦμεν εἰσέτι, ἀδελφοί, ζωηράν τήν συγκίνησιν ἐκ τῆς προσφάτου συναντήσεως ἡμῶν μετά τοῦ ἀδελφοῦ Πάπα Ρώμης ἐν τῇ ἕδρᾳ Αὐτοῦ, κατά τόν ἑορτασμόν τῆς πεντηκοστῆς ἐπετείου ἀπό τῆς συγκλήσεως τῆς Β´ Βατικανῆς Συνόδου, ἡ ὁποία ἔ τ α μ ε ν ἀληθῶς νέαν ὁδόν εἰς τήν πορείαν πρός τήν ἑνότητα τῶν Ἐκκλησιῶν. Ἐν νοερᾷ κοινωνίᾳ καί σήμερον μετά τοῦ Ἁγιωτάτου Ἀδελφοῦ, εὐχαριστοῦμεν καί πάλιν Αὐτῷ διά τάς ἀποδοθείσας ἡμῖν τιμάς, καί ἰδιαιτέρως διά τήν ἀνταλλαγήν ἀδελφικῶν ἀπόψεων καί σκέψεων ὡς πρός τήν κοινήν πορείαν πρός τήν ἑνότητα.
Ἡ ἰδιότης τῶν ἱδρυτῶν τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, τῆς Πρεσβυτέρας καί τῆς Νέας Ρώμης, Ἁγίων Ἀποστόλων Πέτρου καί Ἀνδρέου, ὡς κατά σάρκα ἀδελφῶν, ἀποτελεῖ μίαν ὤθησιν δι' ἀμφοτέρας τάς Ἐκκλησίας μας πρός ἀληθῆ βίωσιν τῆς πνευματικῆς ἀδελφωσύνης καί ἀποκατάστασιν τῆς κοινωνίας ἐν τῷ αὐτῷ πνεύματι, ἐν ἀληθείᾳ καί ἐν ἀγάπῃ.
Ἀτυχῶς, κατά τήν διαδρομήν τῶν αἰώνων, ἡ ἀδελφωσύνη αὕτη ἐπλήγη ἰσχυρῶς, μέ ἀποτέλεσμα νά διασπασθῇ ἡ πνευματική ἑνότης τῶν Ἐκκλησιῶν μας. Ἐπί σειράν αἰώνων θεολόγοι ἀλλά καί ἐκκλησιαστικοί ἄνδρες ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν ἐδαπάνων τάς δυνάμεις των οὐχί ἐν τῷ πλαισίῳ τοῦ διαλόγου, ἀλλά πρός μεμονωμένην προβολήν καί ὑποστήριξιν τῶν ἰδίων θέσεων, μή λαμβάνοντες ὑπ' ὄψιν τό τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου "Ἀλλ᾿ εἶπας ἅπαξ, καί οὐκ ἤκουσεν∙ οὐκοῦν εἰπέ καί δίς, καί τρίς, καί τοσαυτάκις, ἕως ἄν πείσῃς. Καθ' ἑκάστην ἡμέραν ὁ Θεός ἡμῖν διαλέγεται, καί οὐκ ἀκούομεν, καί οὐκ ἀφίσταται διαλεγόμενος∙ ταύτην καί σύ μίμησαι τήν κηδεμονίαν περί τόν πλησίον" (Εἰς Ἁδριάντας, Ὁμιλία ΙΣΤ, P.G. 49, 171-172).
Ἤδη φαίνεται ἐμπειρικῶς ὅτι ἔχει ὡριμάσει εἰς τάς καρδίας ἀμφοτέρων τῶν πλευρῶν, ὅτι ἀπό τοῦδε καί εἰς τό ἑξῆς πρέπει νά ἀντιστραφῇ ἡ κατεύθυνσις τῶν προσπαθειῶν μας. Πρέπει, δηλαδή, νά δαπανῶμεν τάς πνευματικάς δυνάμεις μας οὐχί ἐν τῇ προσπαθείᾳ ἀνευρέσεως δικαιολογιῶν διά τήν ἐνίσχυσιν τῶν θέσεων, τάς ὁποίας ὑπεστηρίξαμεν κατά τό παρελθόν πρός δικαιολόγησιν τοῦ σχίσματος, ἀλλά νά καταβάλλωμεν εἰλικρινῆ προσπάθειαν διά τήν ἀνεύρεσιν ἐπιχειρημάτων, ἐπιβεβαιούντων τό ἐσφαλμένον τῆς διχαστικῆς τάσεως καί ἀναζητούντων τρόπους προσεγγίσεως καί, ἔτι περισσότερον, πλήρους ἀποκαταστάσεως τῆς ἑνότητος τῶν Ἐκκλησιῶν.
Ὁ καλλίτερος τρόπος, διά τήν μελέτην τοῦ θέματος τούτου, εἶναι ἡ συνέχισις καί ἡ καλλιέργεια τῶν διεκκλησια-στικῶν διαλόγων καί σχέσεων, καί ἰδιαιτέρως τοῦ ἐξελιχθέντος ἀπό διαλόγου τῆς ἀ γ ά π η ς εἰς οὐσιαστικόν καί θ ε ο λ ο γ ι κ ό ν διάλογον μεταξύ τῶν δύο ἡμῶν Ἐκκλησιῶν, τῆς Ὀρθοδόξου καί τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς. Ἡ προσωπική γνωριμία τῶν μελῶν καί ἰδιαιτέρως τῶν ἰθυνόντων τῶν Ἐκκλησιῶν, ὁδηγεῖ πολλάκις εἰς τήν διαπίστωσιν, ὅτι τά πρόσωπα εἶναι καλῆς διαθέσεως, καί ὅτι ἡ βαθυτέρα ἐν ἀντικειμενικότητι γνῶσις τῶν προκαλεσάντων τήν ρῆξιν θεμάτων, ἀρκεῖ διά νά διαλύσῃ φόβους, καχυποψίας, δυσπιστίας καί συγκρούσεις τοῦ παρελθόντος.
Τά σύγχρονα μέλη, καί ἰδιαιτέρως τά κορυφαῖα, τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν διαπνέονται, κατά τό πλεῖστον, ὑπό ἀγαθῆς διαθέσεως διά τήν ἄρσιν τῶν κληρονομημένων ἐμποδίων, καί τήν ἐπίτευξιν τῆς πολυποθήτου ἑνότητος ἐν τῇ πίστει, ἡ ὁποία θά συνεπιφέρῃ καί τήν ὁμολογουμένως ὑπό πάντων ἐπιθυμητήν εὐχαριστιακήν κοινωνίαν ἡμῶν. Ἀτυχῶς, οἱ ρυθμοί προόδου καί μεταστροφῆς τῶν ψυχῶν πρός τήν κατεύθυνσιν αὐτήν εἶναι βραδεῖς, ἕνεκα τῆς ἀνθρωπίνης ἡμῶν ἀδυναμίας νά ὑπακούσωμεν εἰς τό Θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὑπερβαίνοντες θέσεις καί καταστάσεις καί "θ ε ο λ ο γ ί α ς", ὑποστηριχθείσας μέχρι πρό τινος, καί εἰσέτι ὑπό πολλῶν μέχρι σήμερον, ἐντός τῶν κόλπων ἀμφοτέρων τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, προβαλ-λομένας, ὡς ἀποδεικνύει καί αὐτή αὕτη ἡ πορεία τοῦ ἐπί τριάκοντα δύο ἔτη διεξαγομένου Θεολογικοῦ ἡμῶν Διαλόγου.
Ὀφείλομεν συνεπῶς νά ἐπιταχύνωμεν τάς προόδους ταύτας, πυκνοῦντες καί ἐνισχύοντες ὅση ἡμῖν δύναμις τόν Διάλογον τῆς ἀληθείας, ὥστε διά τῶν συχνῶν καί πολλαπλῶν πεδίων συζητήσεων νά προάγεται ἡ γνῶσις καί νά διευκολύνεται ἡ ἀλληλοκατανόησις καί νά ὁδηγώμεθα εἰς "πᾶσαν τήν ἀλήθειαν" (πρβλ. Ἰωάν. ις΄ 13), ἥτις πάντοτε καί ὑπέρ πάντα νικᾷ. Καί "μηδέν προτιμότερον τῆς ἀληθείας καί τῆς οἰκείας ἑαυτῶν ἀσφαλείας", κατά τόν φωστῆρα τῆς Καππαδοκίας Μέγαν Βασίλειον (Ἐπιστολή 245, Θεοφίλῳ Ἐπισκόπῳ, P.G. 32, 925 Β-C).
Ὥριμος καρπός τῆς γνώσεως ταύτης εἶναι ἡ σ τ α δ ι α κ ή συμφωνία ἐπί μεμονωμένων μέν ἑκάστοτε σημείων, ἡ ὁποία ὅμως εἰς τόν πίνακα τῶν διαφωνιῶν καί τῶν συμφωνιῶν θά αὐξάνῃ συνεχῶς τό χρῶμα τῶν συμφωνιῶν, μέχρις ὅτου ἐκλείψωσι πᾶσαι αἱ διαφωνίαι. Τότε θά δοξολογήσωμεν ἅπαντες ἀπό κοινοῦ, ἡνωμένοι ἐν τῇ πίστει καί τῇ ἀγάπῃ, τόν Σωτῆρα Χριστόν, ὁ Ὁποῖος θά ἔχῃ ἐξαγάγει ἡμᾶς εἰς ἀ ν α ψ υ χ ή ν διά μέσου πυρός καί ὕδατος.
Ἡ ὑμετέρα ἐπίσκεψις σήμερον ἐνταῦθα, ἀδελφοί ἐν Κυρίῳ ἠγαπημένοι, πρός συμμετοχήν εἰς τήν ἡμετέραν χαράν διά τήν ἑορτήν τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντι-νουπόλεως ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ Ἁγίου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τοῦ μαθητοῦ Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ, καί ἐν συνεχείᾳ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, συμβάλλει οὐσιωδῶς εἰς τήν ἀναθέρμανσιν τοῦ ἐνδιαφέροντος διά τήν πρόοδον τοῦ διαλόγου μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν. Ἀκόμη καί ὅταν δέν κατορθώνεται νά καταλήξουν οἱ διαλεγόμενοι ἀντιπρόσωποι εἰς κοινήν παραδοχήν ὡρισμένων συμπερασμάτων, ἡ χρησιμότης τοῦ φαινομενικῶς μόνον ἀποτυχόντος, ἐν δεδομένῃ συγκυρίᾳ, διαλόγου, ἐξακολουθεῖ νά εἶναι σπουδαία, διότι ἀκόμη καί ἡ διαπίστωσις τῆς διαφωνίας ὠθεῖ εἰς τήν ἐπιδίωξιν τῆς συμφωνίας. Ἡ δέ ἐπιδίωξις τῆς ἐπιτυχίας ἑνός σκοποῦ, εἶναι τό θ ε μ έ λ ι ο ν διά τήν πραγματοποίησιν αὐτοῦ. Ἡ μή συμφωνία ἐπί θέματος ἤ ἐπί σημείου τινός ὁδηγεῖ εἰς τήν ἐπανάληψιν τῆς συζητήσεως, μέ κοινήν πρόθεσιν νά μή ἀποτύχῃ ἐκ νέου, καί, ὑπαρχούσης καλῆς θελήσεως, ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία παρακολουθεῖ τά πάντα, θά ἐπιβραβεύσῃ τούς καλῆς θελήσεως συνομιλητάς, μέ τήν ἄνωθεν ἔμπνευσιν ὑπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς κοινῆς ἀποδοχῆς τοῦ πρέποντος πορίσματος, καθ' ὅτι κατά τόν ἐκ τῶν προκατόχων ἡμῶν Ἅγιον Γρηγόριον τόν Θεολόγον "οὐ δεινόν ἡττηθῆναι λόγῳ, οὐ γάρ πάντων ὁ λόγος" (Δέν εἶναι κακό νά νικηθῇ κάποιος στόν διάλογο· διότι δέν εἶναι προνόμιο ὅλων ὁ διάλογος) (Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Εἰς Ἥρωνα τόν φιλόσοφον, P.G. 35, 1224 Β).
Κατά τήν ἐν τῷ ἱερῷ Εὐαγγελίῳ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου ἐξιστορουμένην ἀλήθειαν -καθ' ὅτι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ ἀλήθειά ἐστιν (πρβλ. Ἰωάν. ιζ΄ 17)- ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας ἀνεκοίνωσε περιχαρής εἰς τόν ἀδελφόν αὐτοῦ Ἅγιον Ἀπόστολον Πέτρον, ὅτι "εὑρήκαμεν τόν Μεσσίαν" καί ὡδήγησεν αὐτόν εἰς τόν Ἰησοῦν. Ἀ δ ε λ φ ό ς, λοιπόν, ὁδηγεῖ ἀ δ ε λ φ ό ν πρός τόν Κύριον. Ἐν προκειμένῳ, δέν ἔχει σημασίαν διά τήν σημερινήν ἐποχήν, ποῖος ἐκ τῶν δύο ἀδελφῶν ὡδήγησε τόν ἕτερον πρός τόν Ἰησοῦν. Ἀμφότεροι ὀφείλομεν, ὅ τε διάδοχος τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου καί ὁ τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, νά μαρτυρήσωμεν ἑκάτερος τῷ ἀδελφῷ αὐτοῦ ὅτι "εὑρήκαμεν τόν Μεσσίαν" καί νά ὁδηγήσωμεν τά βήματά μας ἀμφότεροι πρός Αὐτόν. Διότι Αὐτός εἶναι ἡ ῾Ο δ ό ς καί ἡ Ἀ λ ή θ ε ι α καί ἡ Ζ ω ή. Ἐκεῖνος, ὁ πορευόμενος συνεχῶς ἀοράτως μαζί μας πρός Ἐμμαούς, ἤ εἰς τήν "Γαλιλαίαν" ἑκάστου ἐξ ἡμῶν, εἶναι ἡ ᾽Α- ν ά σ τ α σ ι ς καί ἡ Σ ω τ η ρ ί α τοῦ κόσμου, Αὐτός καί ἡ ᾽Ε λ- π ί ς τῆς ἀνθρωπότητος διά τήν ἔξοδον ἐκ πάσης κ ρ ί σ ε ω ς, καί ἐκ τῆς ἠθικῆς καί ἐκ τῆς οἰκονομικῆς, ἡ ὁποία ταλανίζει τήν ἐποχήν μας.
Ὅθεν, ὀφείλομεν ἡμεῖς ἀμφότεροι, ὅ τε ἀδελφός Πάπας Ρώμης καί ἡ ἡμετέρα Μετριότης, καί αἱ ἡμέτεραι Ἐκκλησίαι, καί πάντες οἱ πνευματικοί ἡγέται, νά ὑποδείξωμεν διά τοῦ παραδείγματός μας εἰς τόν κυρίαρχον τοῦ πλούτου κόσμον, ὅπως μνησθῇ τῆς ε ὐ σ π λ α γ χ ν ί α ς καί τῆς ἀ γ ά π η ς πρός τούς ἔχοντας ἀνάγκην, διότι ἄλλως διακυβεύεται ἡ κοινωνική συνοχή, ἡ ὁποία, ἐάν διαταραχθῇ, θά ἐπιφέρῃ τεραστίας καταστροφάς εἰς δικαίους καί ἀδίκους.
Τό τρέχον ἔτος παρέρχεται. Μέ τρομακτικάς καί οὐχί θετικάς προβλέψεις διά τάς ἐξελίξεις τῶν ἀνθρωπείων εἰς τήν παγκόσμιον σφαῖραν. Κατά τό ἐν ὄψει σωτήριον ἔτος 2013 ἑορτάζομεν τήν 1700ήν ἐπέτειον ἀπό τῆς ἐκδόσεως τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων, διά τοῦ ὁποίου διεκηρύχθη ὑπό τοῦ αὐτοκράτορος τῶν Ρωμαίων Ἁγίου Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου ἡ ἐλευθερία τῆς πίστεως τῶν χριστιανῶν, καί ἐν γένει ἡ θρησκευτική ἐλευθερία. Τήν ἐλευθερίαν ταύτην τήν ὁποίαν ἐπηγγέλθη ὁ Χριστός, καί ἐν τῇ ὁποίᾳ ἠλευθέρωσεν ἡμᾶς, (πρβλ. Γάλ. ε΄ 1), ὀφείλομεν νά διατηρήσωμεν καί νά ἐνισχύσωμεν. Καί αὐτό πράττομεν, δι᾿ ἔργων καί λόγων, αἱ δύο Ἐκκλησίαι ὁμοῦ. Ἡ ὑμετέρα Ρωμαιοκαθολική Ἐκκλησία ἑώρτασε τήν 50ήν ἐπέτειον ἀπό τῆς ἐνάρξεως τῆς Β´ Βατικανῆς Συνόδου. Ἡ Ἁγία ἡμῶν Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία εὑρίσκεται εἰς τήν εὐχάριστον θέσιν νά ἀνακοινώσῃ ὅτι ἡ προπαρασκευή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου αὐτῆς σχεδόν ὡλοκληρώθη καί εὑρίσκεται εἰς τό τελευταῖον στάδιον αὐτῆς, καί μέλλει νά συγκληθῇ αὕτη ἐν οὐχί μακρῷ χρόνῳ, θέλει δέ ἀποφανθῆ, μεταξύ ἄλλων, καί ἐπί τοῦ θέματος τῶν διαλόγων τῆς Ὀρθοδοξίας μετά τῶν λοιπῶν Ἐκκλησιῶν καί λάβῃ τάς προσηκούσας ἀποφάσεις ἐν ἑνότητι καί αὐθεντικότητι, ὥστε νά προωθηθῇ ἡ πορεία πρός "τήν ἑνότητα τῆς πίστεως" ἐν τῇ κοινωνίᾳ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἐν τῇ βεβαιότητι ὅτι "τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἐπ᾿ αὐτόν ἐλπίδος, οὐδέν τοῖς τῆς ἀληθείας ἐρασταῖς προτιμότερον" (Μεγάλου Βασιλείου, Ἐπιστολή 151, Εὐσταθίῳ ἀρχιάτρῳ, P.G. 32, 608Β).
Ἐν τῇ πεποιθήσει ταύτῃ τά μέν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενοι τοῖς δέ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενοι (πρβλ. Φιλιπ. γ΄ 14) καί ἀποβλέποντες εἰς τόν ταυτιζόμενον πρός τήν Ἀλήθειαν δημιουργόν τοῦ παντός Κύριον, πορευόμεθα αἱ δύο Ἐκκλησίαι πρός τά ἔσχατα, ἀφορῶσαι εἰς τόν δυνάμενον ἵνα ποιήσῃ ὑπερεκπερισσοῦ ὧν αἰτούμεθα ἤ νοοῦμεν, "τό Α καί τό Ω, τόν πρῶτον καί τόν ἔσχατον, ἀρχήν καί τέλος" (πρβλ. Ἀποκ. κβ΄, 13), πιστεύοντες ὅτι ἡ Θεία Βουλή θά ὁδηγήσῃ "εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν", "ἵνα ὦμεν ἕν" οἱ εἰς Αὐτόν πιστεύοντες, οὐχί μόνον τύποις καί λόγοις, ἀλλ᾿ οὐσίᾳ καί πράξεσι.
Κατά τήν ὀφειλετικήν καί ἱστορικήν ταύτην σύν-πορείαν, ἐπιζητοῦντες βεβαίως τήν ἑνότητα μεταξύ ἡμῶν, ὀφείλομεν συγχρόνως νά καταδείξωμεν πρωτίστως αὐτήν, ἰδίᾳ σήμερον, ὅσον ἀφορᾷ εἰς τόν τρόπον ἀντιμετωπίσεως τῆς δυστυχίας τῶν πενομένων πνευματικῶς κυρίως, ἀλλά καί ὑλικῶς, συνανθρώ-πων μας. Τοῦτο ἀσφαλῶς εἶναι εὐκολώτερον καί ἀμέσου ἐφαρμογῆς. Καλούμεθα, λοιπόν, οἱ πνευματικοί ἡγέται καί κληρικοί νά προσέλθωμεν ὡς ὁ καλός Σαμαρείτης, καί δή ὄχι "κατά συγκυρίαν" ἀλλά "ἕως ἡμέρα ἐστί", καί νά "καταδήσωμεν τά τραύματα αὐτῶν", "ἐπιχέοντες ἔλαιον καί οἶνον" (πρβλ. Λουκ. ι΄, 31 καί 34). Θά καταδείξωμεν καί τοιουτοτρόπως ὅτι ἀποβλέπομεν εἰς τόν "ἄνθρωπον", καί ὅτι ἐκεῖνος, ὁ σύν-ἄνθρωπος, "ἄνθρωπον ἔχει", τήν Ἐκκλησίαν, καθ' ὅτι δι᾿ αὐτόν τόν ἄνθρωπον καί τόν κόσμον ὁ Σωτήρ ἡμῶν "ἄνθρωπος γέγονε καί σάρκα περιεβλήθη..." καί ὅτι Αὐτῷ "πάντα δυνατά, πάντα ὑπακούει, πάντα ὑποτέτακται" (πρβλ. Δοξαστικόν τῆς Λιτῆς τῆς Κυριακῆς τοῦ Παραλύτου, Ποίημα τοῦ Κουμουλᾶ, Πεντηκοστάριον, Ἔκδοσις Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 1959, σελ. 71-72), καί ὁ Ὁποῖος μόνος θά εἴπῃ, ὅταν ἔλθῃ τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, "ἆρον σου τόν κράββατον καί περιπάτει". Καί τότε θά ἐμφανισθῶμεν "εἰς τά πέρατα", κηρύττοντες ἡνωμένοι τήν δύναμιν καί τό μέγα Ἔλεος Αὐτοῦ, τοῦ Κυρίου τῶν δυνάμεων καί τῆς δόξης.
Διά τῶν σκέψεων τούτων καί ἀδελφικῶν αἰσθημάτων, ὑποδεχόμενοι ὑμᾶς, Σεβασμιώτατε ἀδελφέ Καρδινάλιε, μετά τῆς τιμίας ὑμῶν συνοδείας, εὐχαριστοῦμεν καί αὖθις θερμῶς τόν ἀποστείλαντα ὑμᾶς Ἁγιώτατον ἀδελφόν Ἐπίσκοπον τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης, διά τήν συμμετοχήν αὐτοῦ εἰς τήν χαράν καί πανήγυριν τῆς Θρονικῆς ἡμῶν Ἑορτῆς, εὐχόμενοι πᾶσαν Χάριν καί Εὐλογίαν τοῦ Παναγάθου Θεοῦ ἐπί τάς Ἐκκλησίας ἡμῶν καί τόν δοκιμαζόμενον κόσμον Αὐτοῦ, πρεσβείαις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τοῦ ἑορταζομένου σήμερον Ἁγίου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου, τοῦ αὐταδέλφου αὐτοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, καί πάντων τῶν Ἁγίων. Ἀμήν.
RSS Feed